Plastikler (veya katkısız polimerler) iki genel grup altında
toplanabilir; termoplastikler ve termoset plastikler.
Termoplastikler ısıyla kolaylıkla şekillendirilen,
soğuduktan sonra tekrar ısıtıldığında yeniden şekillendirilebilen
plastiklerdir. Termoplastikler genellikle doğrusal veya az dallanmış yapılardan
oluşan polimerlerdir. Proses geri dönüşümlüdür (reversibıl); ısıtıldığında
yumuşar veya erir ve basınç uygulandığında akar, soğutulduğunda tekrar
katılaşarak eski halini alır. Polimer zincirleri arasında çapraz bağlar yoktur;
bu yapı polimere erime özellikleri kazandırır. Termoplastik matriste, polimer
zincirleri birbirleriyle temastadır, aralarında çapraz-bağlar bulunmaz.
Tipik bazı
termoplastikler: Akrilik polimerler, akrilonitril bütadien stiren (ABS), asetaller,
fluoropolimerler, poli(vinil klorür), poliamidler (naylonlar), poliesterler,
polietilen (PE), polikarbonatlar, polipropilen (PP), Polistiren (PS),
Stiren-Akrilonitril Kopolimeri (SAN).
Termoset plastikler ısıyla veya kimyasal
yolla kürlendiğinde ergimeyen bir malzemeye dönüşen plastikler grubudur. Kürlenmiş
veya çapraz bağlı bileşikler olduğundan uzun ömürlü ve ısıya dayanıklıdırlar.
Bu gruptaki malzemelerin yeniden işlenmesi veya şekillendirilmesi mümkün
değildir. Isıtıldığında (katalizörlü ortamda) katılaşır ve tekrar
ergitilemezler; moleküller kimyasal ve faz değişimine uğrar, polimer zincirleri
arasında üç boyutlu çapraz bağlar (ağ yapı) oluşur.
Üç boyutlu ağ yapılar
ısıtıldıklarında basınç uygulandığında bile akmazlar ve soğutma ve ısıtmayla
polimer eski haline dönemez. Tipik
bazı termoset plastikler: Alkid
reçineler, amino reçineler, doymamış poliesterler, epoksiler, fenol-formaldehit
reçineleri, polibütadien kauçuğu, poliüretanlar, stiren-bütadien kopolimerleridir.
Şekil: (a)Termoplastik (b)
termoset plastik
