Süperplastik (superplasticity)

Süperplastiklik, kristal malzemelerin bir durumudur; normal sınırların ötesinde malzemenin deforme olmasına yolaçar.

Süperplastiklik durumu, genellikle, ince grain (tane) boyutu 20 mikrondan daha az olan olan metaller ve seramiklerin için karakteristik bir haldir. Süper esneklik durumuna erişmek için yeterince ince tanelerin yanı sıra, bir malzeme, plastik akış sırasında grain sınırlarını bağlayan, böylece malzemenin kristal yapısını muhafaza etmesine izin veren termoplastik bileşenlerin hacmine kıyasla daha yüksek homojen dağılımı gerektirir. Metaller için süperplastik halin başlama mekanizması hakkında kesin bir açıklama yoktur; olayın, atomik difüzyon ve grainlerin birbirine doğru kayması fenomeninden kaynaklandığına inanılmaktadır. Kaba-taneli (grain) demir alüminidde yeni keşfedilen süperplastiklik durumu, dinamik grain yeniden kristalleşmeyle açıklanmaktadır.

Süperplastiklik, genellikle erime noktasının yarısının üzerindeki sıcaklıklarda oluşur. Gerildiğinde, süperplastik numuneler, kural olarak bir "boyun" oluşturmazlar ve normal plastik durumunda ortaya çıkan iç-kavitasyonuna tabi değildirler. Çoğu amorf malzeme de (örn., cam ve plastik) yüksek sıcaklıklarda belirgin gevşeme (strain) gösterir, ancak bu malzemelerin hiçbir kristal yapısına sahip olmadığı için olay süperplastiklikle ile ilişkili değildir; bunları durumu, Newton'un akışkan davranış yasaları ile açıklanmaktadır.