Standart Model (standard model)

Herhangi bir atomaltı partikül, 3-boyutlu uzayda kuantum mekaniğine uyan bir partikül gibi ya bir bozondur (tam spin) veya bir fermiyondur (kuarklar, leptonlar; yarım sipin) (Şekil).

Partikül fiziği Standart Modeli bilinen atomaltı partiküllerin sınıflandırıldığı bir sistem olması yanında, elektromagnetik, zayıf ve kuvvetli çekirdek etkileşimlerini de gösterir. Çok sayıdaki deneysel sonuçları başarıyla açıklaması nedeniyle bu modele bazan “hemen hemen her şeyin teorisi” de denir.

Standart modelin teorik olarak kendi içinde tutarlı olduğu ve deneysel tahminlere geniş olanaklar sağladığının kabul edilmesine rağmen, bazı fenomenlerin açıklanmasında ve temel etkileşim teorisinde yetersiz kaldığı görülür. Genel relativitede tanımlanan yer çekimi teorisini, karanlık enerji olarak tarif edilen evrenin artan genişlemesini tam olarak açıklayamaz. Modelde, gözlemsel kozmolojiden herhangi bir geçerli kara madde içermez. Keza, nötrino osilasyonları ve sıfır olmayan kütleleri de modelde bulunmaz.

Standart Modelin çeşitli uzantıları, bir elementer graviton ve daha çok sayıda partikülün varlığını öngörür. (Bak. Atomaltı Partiküller)

Standart Modelin elementer partikülleri:

·         Altı kuark “çeşnisi”: yukarı, aşağı, alt, üst, acaip, tılsım
·         Altı tip lepton: elektron, elektron nötrino, müon, müon nötrino, tau, tau nötrino.
·         On iki geyç bozonu (kuvvet taşıyıcılar): elektromagnetizma fotonu, üç zayıf yük W ve Z bozonları, sekiz şiddetli kuvvet guonları.
·         Higgs bozonu



Bilgi grafiği (infografik); tüm elementer partiküller, kütleleri, yükleri ve spinleri (standart model)



Elementer partiküller (bozonlar, fermiyonlar) ve kompozit partiküller (hadronlar: mezonlar, baryonlar)



Elementer atomaltı partiküller; bozonlar, hadronlar, fermiyonlar