Seramik Matris Kompozitler (ceramic matrix composites)

Modern seramikler kristalografik yapıları ve kuvvetli atomik bağların bulunması dolayı fevkalade özelliklere sahiptir; sertlikleri çok yüksektir, termal ve kimyasal dayanıklılıkları çok iyidir, korozyona ve aşınmaya karşı dirençleri yüksektir. Seramiklerin kırılma dayanımı çok düşüktür, dolayısıyla ufak çatlamalara ve hasarlara karşı çok hassastır; büyük gerilimlerde dağılır, termal ve mekanik şoklara direnç gösteremez. Kırılma dayanımının düşük olması seramik malzemenin kolaylıkla kırılmasına neden olur. Seramiklerin bu olumsuz özelliği çatlamaya dirençli kompzitlere dönüştürülerek giderlir.

Seramik matris kompozitlerde (CMC) matris, seramik olarak tanımlanan geniş bir inorganik malzemeler grubudur; örneğin, silika bazlı camlar, kristalin seramikler, intermetalikler ve karbon gibi. Bunların tümü yüksek sıcaklıklara dayanıklı yapısal malzemelerdir. Kimyasal bağları genellikle bir kovalent hibrid ve iyoniktir; dolayısıyla ergime noktaları yüksek, kimyasal stabiliteleri yüksek, elastik modülleri yüksek ve atomik hareketlilikleri düşüktür. Bu özelliklerinin sonucu olarak çok serttirler ve kaymaya (creep) dirençlidirler, fakat kırılgandırlar.

Seramik matris kompozitlerin geliştirmesi, yüksek sıcaklığa dayanıklı takviye fiberlerin (SiC gibi) keşfinden sonra olabilmiştir; çünkü, seramiğin sinterleme prosesinde uygulanan yüksek sıcaklıklar, düşük-ergime noktalı fiberlerin bozulmasına neden olur. CMC’leri elde edilmesinde Nicalon SiC fiberlerin sentezi (1976) ilk temel adım olmuştur. Seramiklerde fiber, çatlamaya karşı köprü görevi yapar, çatlamanın ilerlemesini yavaşlatır, durdurur. Ancak bu işlevi yaparken fiberlerin, çatlamadan dolayı oluşan enerjinin bir kısmını absorblayarak metal matristeki yerleşimleri bozulur; istenmeyen bu durum fiberlerin kaplanmasıyla giderilmiştir. (Örneğin, SiC takviyeli alumina seramik)
Seramik matris kompozitlerde çatlamaya karşı direnç, kompozit yapısında geçiş ara tabakaların oluşturulmasıyla başarılır. Örneğin, kesme aletleri için uygun sert alaşımlarda, seramik partiküller arasında böyle bir ara tabaka rolü, kompozitin çatlama direncini sağlayan bir metal "bant" tarafından yürütülür.

Takviyeli seramik matris kompozitleri, ısıya dayanıklı malzemeler ve zıh-elementlerin komponentleri, kesme takımları, aşınmaya dirençli malzemeler ve diş dolgu malzemeleri olarak, kullanılı; böyle bir yapılandırma polimer, karbon ve metal matrisli kompozitlerde bulunmaz.