Yüzey pürüzlülüğü, sürtünme temasının temel özelliklerinden
biridir. Katıların en önemli özelliği olan gerçek temas alanını etkileyen
farklı temasları, temas basıncını, sürtünme katsayısını kontrol eder.
Pürüzlülük sürtünmeden (aşınma) kaynaklanan yüzey kirlenme mekanizmasını
belirler.
Pürüzlülük, örneğin malzeme yüzeyinin makineyle işlenmesiyle
başlar. Çok sayıda yüzey, 1-1000 mikrometre arasında genişilikte ve ve 0.01-10
mikron arasında değişen bir yükseklikte yatay bir pürüzlülüğe sahiptirir. Kural olarak,
sürtünme ve aşınma başlangıçtaki pürüzlülüğün parametrelerini değiştirir ve
operasyonel pürüzlülüğün meydana gelmesine neden olur. Kararlı durumdaki
sürtünme koşullarında görünen operasyonel pürüzlülük denge pürüzlülüğü olarak
adlandırılır.
Pürüzlülük parametrelerini ölçmek ve analiz etmek için
profilometri kullanılır.
Yüzey pürüzlülük test cihazı; yüzey boyunca mekanik olarak çizilen
ve yüzey pürüzlülüğünün bir örnek uzunluğu boyunca 'görüntüsünü' kaydeden bir kalemden
(kayıt iğnesi) oluşan bir sistemdir
