Gözeneklilik, gözenekli bir malzemedeki boş alan
miktarını karakterize eder ve genellikle yüzdeyle ifade edilir (Şekil-1). Bir
katı maddenin açık gözeneklerinin bu gövde tarafından işgal edilen hacme oranı
olan açık gözeneklilik ayırt edilecek özelliktedir. Gözeneklilik, sorbentlerin,
katalizörlerin, inşaat malzemelerinin vb özelliklerini belirleyen ana
parametrelerden biridir. Gözeneklilik çeşitli malzemeler için değişebilir; 0
(metaller, vb.) Ila % 90 veya daha fazla (köpükler gibi) olabilir.
Porözite, örneğin, bir kaya içindeki boşluk
alanının yüzdesidir. Boşluk hacmi veya gözenek alanının toplam hacme oranı
olarak tanımlanır. Ya 0 ile 1 arasında bir ondalık kesir olarak veya yüzdelik
olarak yazılır. Kayaların çoğunda porozite %1'den % 40'a kadar değişir.
Vpor
boşluğu
n = ¾¾¾¾¾
Vtoplam
Bir kayacın gözenekliliği, kayacın türü ve bir
kayaç tanelerinin nasıl düzenlendiği gibi çeşitli faktörlere bağlıdır. Örneğin,
granit gibi kristalin kayaçların gözeneklilikleri çok düşüktür (<% 1), çünkü
gözenek boşlukları, bireysel mineral taneleri (grainler) arasındaki minik, uzun
ve ince çatlaklardır. Kumtaşı çok daha yüksek gözenekliliklere sahiptir (%
10-35); çünkü, tek tek kum veya mineral grainler birbirine uymaz ve daha büyük
gözenek alanlarına izin verirler. (Şekil-2)
Şekil-1: Porözite, toplam alana
göre açık alanın ölçüsüdür; (a) yüksek porozite (büyük
boşluklar), (b) düşük porozite (küçük boşluklar)
Şekil-2: Gözenek
boşlukları (a) kumtaşı, (b) kristalin kaya (gözenekler mavi
ile gösterilmiştir)
