Doğal fiberler doğal koşullarda üretilen fiberlerdir.
Kimyasal bileşimlerinin belirlenmesiyle, bitkisel ve hayvansal fiberler olarak
sınıflandırılır. Bitkisel fiberler (örneğin pamuk) selülozdan veya daha az
miktarda hemiselülozdan ve lignin'den oluşur. Hayvan fiberleri, yün ve ipek,
proteinden (karoten) yapılır
Yapay (artificial) fiberler, doğal polimerlerin kimyasal
olarak işlenmesiyle elde edilen fiberlerdir. Bu grup viskoz, asetat, protein ve
alginat fiberleri içerir. Sülfat veya sülfat odun hamuru, viskon ve asetat
fiberlerin üretimi için bir hammadde olarak kullanılır. Yapay fiberler tekstil
ve kordon (otomobil lastiklerinin imalatı için) filament veya şeffaf lif olarak
üretilir ve bunlar farklı dokular oluşturmak için diğer fiberlerle birlikte
işlenirler.
Sentetik fiberler, sentetik polimerlerden (poliamidler,
polyesterler, poliakrilonitril, poliolefinler, polivinil klorür, polivinil
alkol, v.s.) oluşan fiberlerdir. Kimyasal fiberlerin üretimi için tipik
hammaddeler, doğrusal veya zayıf dallanmış yapıları, büyük molekül ağırlığı
(15.000 amu üzerinde) ve kısmen de moleküler ağırlık dağılımı ile karakterize
edilen esnek makromoleküllerden oluşan polimerlerdir. Sentetik fiberler, türe
bağlı olarak, yüksek kuvvet, yüksek relatif uzama, elastikiyet, yükleme
kaldırıldığında hızla geridönüşüm ve düşük kalıtı strain (gevşeme), tekrarlanan
ve değişen yüklere karşı direnç gibi özelliklerle karakterize edilebilir. Bu nedenle,
tekstil endüstrisinden başka, kompozitler üretiminde takviye edici elementler
olarak kullanılırlar.
Son yıllarda, yeni pekçok sentetik polimer fiberler
geliştirildi; bunlar arasında, paraaramid (Kevlar, Twaron, Armas), polietilen
(Spectra, Dyneema), çekirdek-kabuk yapılı kombine fiberler, ısıya dayanıklı
poliimid fiberleri ve çeşitli nano- ve mikro-partiküllere sahip farklı karbo-
veya heterosiklik polimerlere dayanan fiberler tipik örnekler olarak
sayılabilir.
Şekil: (a) Odun, (b)selüloz, (c) ipek fiberlerinin mikroyapıları
(SEM görüntüleri) ve (d) Kevlar ve Nomeksin polimer formülleri
