Moleküliçi
(intramoleküler) etkileşim kuvveti moleküldeki iki atomun elektronegatiflik
derecesine göre değişir.
İntramoleküler çekim
kuvvetleri türleri:
1. İyonik bağ: Bu
bağ, atomlar arasında valans elektronunun (veya elektronların) tam olarak
transferiyle oluşur. İki karşıt yüklü iyon üreten bir kimyasal bağ türüdür.
İyonik bağlarda metal, pozitif yüklü bir katyon haline gelinceye kadar elektron
kaybederken, nonmetal bu elektronları yakalar ve negatif yüklü bir anyon haline
gelir. (Şekil-1)
2. Kovalent bağ: Bu
bağ, benzer elektronegatifliklere sahip olan atomlar arasında oluşur. İki atom
da elektronlara benzer ilgiye (afinite) sahip olduğundan okted konfigürasyonu
gerçekleştirmek ve daha kararlı hale gelmek için elektronları paylaşırlar. Kovalent
olmayan (nonkovalent) bir bağ, aynı atomlar arasında, veya çok benzer
elektronegatifliklere sahip atomlar arasında oluşur; bağlanmış atomlar
arasındaki elektronegatiflik farkı 0.5'den düşüktür. (Şekil-2a). Polar bir bağ,
biraz farklı elektronegatiflikteki atomlar elektronları paylaştığında oluşur.
Bağlanmış atomlar arasındaki elektronegatiflik farkı 0.5 ila 1.9 arasındadır. Örneğin,
hidrojen klorür (HCl), sudaki O-H bağları, ve hidrojen flüorür (HF) gibi. (Şekil-2b)
3. Metalik bağlanma:
Bu tip kovalent bağlanma metal atomları arasında meydana gelir; valens
elektronlar latis boyunca hareketlidir. Bu bağ hareketli elektronların
(elektron denizi denir) ve sabit pozitif yüklü metal iyonlarının
etkileşimleriyle oluşur. Metalik bağlar, altın veya alüminyum gibi saf
elementel metaller, ve pirinç veya bronz gibi alaşımlarda bulunur. (Şekil-3)
Metallerde serbestçe
hareket eden elektronlar, metallere yansıtma ve etkili bir şekilde ısı ve
elektrik iletme yeteneklerini kazandırır.
Şekil-1: Na ve Cl arasındaki
iyonik bağ oluşumu
Şekil-2: (a) İki Cl molekülü arasında kovalent bağ oluşumu, (b) H
ve Cl arasında polar kovalent bağ oluşumu
Şekil-3:Metalde, pozitif yüklü
atomların ve hareketli valens elektronları
