Fonksiyonel gradient (dereceli) malzemeler (FGM), kompozitler
veya tek-faz malzemelerdir; fonksiyonal özellikleri, partikül, film veya kütle
(bulk) bir numunenin en az bir boyutunda düzgün veya aniden değişir.
Fonksiyonel gradyan malzemeler (FGM), çok farklı
fizikokimyasal özellikleri olan malzemeleri mekanik olarak birleştirerek
(joining) elde edilebilir; örneğin cam ve metalin lehimlenmesi gibi. Kural
olarak, bir FGM'nin özelliklerinde bir değişiklik, malzemenin kimyasal
bileşiminin veya fiziksel yapısının uygun bir değişimi ile ilişkilidir. Bu
malzemeler değişken kompozisyona sahip malzemelerle tabaka-tabaka kaplamayla
veya farklı kompozisyona sahip birkaç plakanın veya tabletlerin sinterlenmesi
(eritme, kaynak) yoluyla üretilebilir. Malzeme özelliklerinin bir gradienti,
çapraz bağlanma derecesinin (polimerler için) ve yüzey boyunca, mesela,
modifikasyon derecesinin değiştirilmesiyle yaratılabilir. Bu özelliklerin
düzgün bir şekilde değiştirilmesi, özelliklerin düzgün bir şekilde değişmesine
yol açar ve düzensiz değişiklikler, özelliklerin kompozisyona veya yapıya
bağımlılığının düzensiz bir biçimde karşılık geldiğini gösterir.
Fonksiyonel gradyan malzemeler çeşitli şekillerde
sınıflandırılabirlir;
1. Yapıya göre; sürekli yapılı FGM ve süreksiz (tabakalı)
FGM. (Şekil)
2. Üretim prosesine göre; ince FGM (fiziksel buhar
depozisyon, kimyasal buhar depozisyon, self-çoğalma tüksek sıcaklık sentez,
v.s.), bulk FGM (toz metalürji tennikler, santrifüjel dökme, v.s).
Malzeme derecelendirmesi (gradation)
kavramının şematik diyagramı