Makromolekülün Konfigürasyonu (configuration of a macromolecule)

Makromolekülün konfigürasyonu, makromoleküldeki atomların mekansal düzenlenmesidir; bağ açılarının ve karşılık gelen bağların uzunluklarının değerlerine göre belirlenir.

Bir makrolekülün konfigürasyonu, kurucu monomer ünitelerinin ve yapılarının relatif konumları ile belirlenir. Günümüzde genellikle makromoleküllerin konfigürasyonlarını tanımlamak için ‘yapı’, veya ‘primer yapı’ terimi kullanılmaktadır.

İki yapılandırma düzeni (order) vardır; kısa-dizili (komşu birimlerin bağlanma konfigürasyonu) ve uzun-dizili (makromoleküllerin yeterince uzun bölümlerinin yapısını karakterize eder). Tatikliğin (düzen) kantitatif bir ölçüsü, stereoregülarite derecesidir. Buna ek olarak, taktiklik, en yakın komşu çiftlerinin farklı türlerinin (di, tri, tetra) sayısı olarak tanımlanabilir; bunların dağılımı deneysel olarak tayin edilir. Örneğin, istatistiksel çapraz-bağlı makromoleküllerde konfigürasyonun kantitatif özelliği, çapraz bağlanma yoğunluğudur, yani, komşu şebeke noktalar arasındaki zincir bölümünün ortalama polimerizasyon derecesidir.

Makromoleküllerin konfigürasyonları, X-ışını yapı analizi, IR spektroskopisi, NMR, çift kırılma v.s. yeknikleri kullanılarak belirlenir. Genellikle her yöntem, bazı konfigürasyon karakteristiklerine karşı en ‘hassas’tır; birçok durumda NMR, homo- ve kopolimerlerdeki kısa-dizili konfigürasyonu sırasını kantitatif olarak karakterize edebilir.



Tipik makromolekül yapılar