Kuarklar (quarks)

Kuarklar, hadronların temel unsurlarıdır ve güçlü etkileşim yoluyla etkileşirler. Kuarklar fraksiyonel yükün bilinen tek taşıyıcılarıdır, ancak üç (baryon) gruplar halinde veya iki kuark (mezon) grupları halinde bir araya geldiğinden doğada sadece tam sayı şarj gözlemlenir. İlgili antipartikülleri antikuarklardır; zıt elektrik yükü (örneğin yukarı kuark şarjı +2/3, yukarı antikuark şarj -2/3 taşır), renk şarjı ve baryon sayısı dışında, antikuarklar kuarklara benzerdir. Kuarkların altı çeşidi vardır; üç pozitif yüklü kuarka ‘yukarı kuarklar’ denir ve üç negatif yüklü kuarka ‘aşağı kuarklar’ denir.

Standart modelde altı kuark ‘çeşni (flavor)’ vardır. Bilinen 200’den fazla baryon ve mezon da bulunur.

Mezonların sadece iki kuarkın kombinasyonuyla, baryonların üç kuarkın kombinasyonuyla oluştuğu gözlenmiştir. Beş kuarktan meydana gelen pentakuark partiküllerle ilgili yorumlar yapılmaktadır.

Kuarklar, kuramsal elementer partiküllerdir; temel partikül ve maddenin temel bileşenlerinden biridir. Kuarklar bir araya gelerek hadronlar olarak bilinen bileşik partikülleri oluşturur. Bunların en kararlıları atom çekirdeğinin bileşenleri olan proton ve nötrondur.

Şekil-1: Yukarı kuark ve aşağı kuark: 1969 (SLAC laboratuvarı);

tılsım kuark: 1974 (Burton Richter, Samuel Ting); acaip kuark 1969 (SLAC)
Üst kuark: 1995 ve alt Kuark 1977 (Fermilab)



Şekil-2: Atomdan kuarka 




GERİ (sözlük)