Kapsama (coverage)

Kapsama, adsorbat (adsorblanan substans) tarafından işgal edilen bir katının yüzeyindeki adsorpsiyon sitelerinin bir kısmıdır.

Adsorbat yüzey kapsama (örtüsü), adsorblanan objeler (atomlar veya moleküller) tarafından işgal edilen bir katı yüzeyinin yüzdesini gösterir, ve ayrıca adsorpsiyon prosesinde gaz (sıvı) fazdan katı fazın yüzeyine transfer edilen spesifik malzeme miktarı gösterir.

Adsorbat yüzey kapsama, birim alan başına adsorblanan obje sayısı (birim/m2) olarak, bir monotabaka* fraksiyonu terimleriyle, veya adsorblanan objelerin katıların yüzey tabakasındaki atomların sayısına bölünmesiyle (adsorbe edilmiş birimler/yüzey birimleri) ifade edilir. (* Monotabaka, bir atom -veya molekül- kalınlığındaki bir adsorbatın en yoğun tabakasıdır; adsorbatın miktarı, adsorpsiyonun oluşumuna ve adsorbatın niteliğine bağlıdır. Düzenli kristalografik yüzeylerdeki adsorpsiyonda, bir monotabaka, 1x1 ideal yeniden düzenlenmemiş substrat yüzeyinin her birim hücresinin bir atom -veya molekül- adsorbladığı konsantrasyona karşılık gelir)

Langmuir izoterm, yüzey kapsama eşitliğini (q) tanımlar:

q = KPA / (1 + KPA)

q = yüzey kapsama, (surface coverage), A = adsorbat molekülü, PA = adsorbat molekülünün yüzey üzerindeki kısmi basıncı, K = denge sabitidir.



Şekil: (a) Langmuir adsorpsiyon modeline göre izotermal koşullarda adsorbat ideal bir gaz gibi davranır; modele göre işgal edimiş (konik) ve işgal edilmemiş (noka) eşdeğer sitelerin şematik olarak gösterimi, (b) Yüzey kapsamaya örnek bir eğri; adsorbatın kısmi basıncına karşı θA = P/(P+P0) değerleri