Grafen, Grafan (graphene, graphane)

Grafen, sp2-hibridize karbon atomlarının düz tek-atomlu-kalın heksagonal kafes, iki boyutlu karbon şeklidir.

Grafen, bulk (kütle)l kristalden ayrılmış grafitin tek bir atomik düzlemi olarak temsil edilebilir; köşelerinde karbon atomları bulunan düz altıgen bir şebekedir (grid). Her karbonun üç komşusu vardır; karbonun dört valens elektronundan üçü komşuları ile bağlar kurmak için kullanılır. Dördüncü elektron, grafen levhanın (elektronik özelliklerini belirleyen) p-sistemini oluşturmaya katılır.

Grafene olan ilgi elektronik özelliklerinden kaynaklanmaktadır. Böylece, özellikleri, yalnızca substrat ve çevre tarafından çok az etkilenen elektronların ballistic (yani, pratik olarak saçılma olmadan) taşınmasını sağlar. Grafenin bant yapısının özellikleri, Dirac denklemi ile tanımlanan kuasirelativistik davranış gösteren sıfır etkili kütleli elektronların ve boşlukların varlığını açıklar. Ek olarak, anormal kuantum Hall efekti oda sıcaklığında bile grafende gözlemlenir. Araştırmalar, grafenin spintronik için umut verici bir malzeme olduğunu göstermiştir.

Grafenin özellikleri kimyasal modifikasyon ile değiştirilebilir. En yüksek reaktivite, grafen fragmanlarının kenarlarında görülmekle birlikte, tüm fragmanın tam veya kısmi işlevselleştirilmesi de sağlanabilir. Örneğin, grafen grafana hidrojenlenebilir.

Sadece birkaç yıl içinde, oda sıcaklığında balistik taşınımlı alan etkili transistörler, yüksek hassasiyetli gaz dedektörleri, grafen tek elektronlu transistörler, sıvı kristal ekranlar ve şeffaf bir iletken tabaka olarak grafenli güneş pilleri, spin transistörler gibi grafen bazlı cihazlar yapılmıştır.

Grafan, hidrojenlenmiş grafendir.

Grafene hidrojen ilavesi, orijinal düz monoatomik grafit tabakasının deformasyonuna neden olur, çünkü ortaya çıkan latisteki tüm karbon atomları hibridleşmesini düz sp2'den tetrahedral sp3'e değiştirir. Bu modifikasyon, iletken grafiti dielektrik grafana dönüştürür. Böyle bir yapının teorik ihtimali J. O. Sofo [1,2] tarafından kanıtlanmıştır; ilk grafa numuneleri deneysel olarak 2009'da Chernogolovka ve Manchester ekipleri tarafından elde edilmiştir.

Grafen ara kısmi hidrojene yapılar yoluyla tamamen hidrojenlenmiş grafona dönüştürdüğünde, malzemenin elektronik özellikleri kademeli olarak değişir. Bu nedenle, grafen'in kontrollü tamamlanmamış hidrojenasyonunun istenen özelliklere sahip malzemeleri sağlayabilir.



Şekil: (a) Grafen, (b) Olası grafan değişikliklerinden biri