Eksfoliasyon (exfoliation)

Eksfoliasyon, nanokompozit malzeme matrisinde tabakalı dolgu partiküllerin bireysel nanoelementlere ayrılmasıdır.

Eksfoliasyon terimi polimer-klay (kil) sistemleri tanımlamak için kullanılır. Klay, kalınlığı ~1 nm dolayındaki levhalardan oluşan yapılardır. Levhalar birbirine paraleldir ve kristalitleri (taktoidler) oluştururlar. Tabakalar arasında su molekülleri ve metal katyonlar bulunabilir. Nanokompozitlerin üretilmesinde, bazı özel proseslere tabi tutulduktan sonra bireysel nanotabakalara dönüşebilen kil tactoidler çok kullanılır. Peeling sonucu, ‘eksfoliasyon’ olarak tanımlanır, yani, tabakalı silikat taktoidlerin tamamen ayrı tabakalara bölündüğü durumdur. Kilin eksfoliatlı hale getirilmesi için, bazı su itici işleme tabi tutulması ve levhalar arasındaki mesafenin arttırılması gerekir. Bunun için levhaların yüzeyleri yüzey aktif maddelerle (sonuç organoklayla birlikte), veya levhalar arasındaki boşluğa nüfuz eden (intercalate) amfifilik polimerlerle (polietilen oksit, blok kopolimerler) değiştirilmelidir. Polimer erigiyiği, bir ekstrudede, bir dolgu maddesi ile karıştırılır. Dolgulu polimer, doğrudan monomer ve dolgu maddesinden (nanofiller) oluşan bir karışımdan da sentezlenebilir.

Tamamen eksfoliatlanmış matrisler, nanokompozitlerin mekanik özelliklerini geliştirir; örneğin katılık (stiffness), boyutsal kararlılık, darbe direnci, oksijen direnci indeksini artırır, gaz geçirgenliğini düşürür.


Polimer/klay (kil) nanokompozitin geliştirilmesi; (a) takdoid oluşumu; polimer, organik klay aglomeratlara yakınlaşır, etrafını sarar, (b) polimer, organik klayin ara tabaka boşluklarına nüfuz ederek (penetrayon) tabakaların birbirlerinden 2-3 nm kadar uzaklaşmasını sağlar, (c) eksfoliasyon