DNA prob, işaretli bir DNA fragmandır; DNA molekülünün spesifik bir fragmanı (parçası) ile hibridizasyon için
kullanılır; tamamlayıcı nükleotid dizilerini belirlemeye yardımcı olur.
94-100 0C'lik bir sıcaklıkta, DNA, iplikçikler (strand)
arasındaki tamamlayıcı bağlar yok edildiğinden, iki ipliğe ayrılır
(denatürasyon). Bu proses geri
dönüşümlüdür; 65 ° C'de çift helezonun yapısı, DNA hibridizasyonu
(renatürasyon) ile eski haline getirilir. Hibridleşme prosesleri, eğer
birbirleri için tamamlayıcıysa, herhangi bir tek strand arasında meydana gelir;
DNA-DNA, RNA-RNA, DNA-RNA gibi. Hibridizasyon, DNA mikrodizilerinde kullanılır;
burada, örneklerdeki spesifik nükleik asit sekanslar, DNA problar ile
hibridizasyon yoluyla tespit edilir. Floresans işaretli problar, numunedeki
DNA'nın kantitatif analizinde ‘real-time PCR’ (PCR: polimeraz zincir reaksiyon)
için kullanılır. Ayrıca floresans problar, kromozomlardaki spesifik DNA
sekanslarını saptamak ve lokalize etmek için kullanılan sitogenetik bir teknik
olan, ‘floresans in-situ hibridizasyon (FISH)’da uygulanır.
Nanoteknolojide DNA
probları, yeni nesil tespit sistemleri (DNA-nanoçipler) oluşturmada, hastalıklı
örneklerde şüpheli bir patojenin varlığını
saptamada kullanılabilir. Şekildeki diyagram bir DNA probun, ilgilenilen bir genin
şüphelenilen patojenle olan ilişkisini araştırmada nasıl kullandığını gösterilmiştir.
(a)
Vücuttan
alınan izolat DNA, (b) denature DNA örneği ve DNA problar,
(c) DNA probların, örnekteki gene (varsa) gene bağlanması
(c) DNA probların, örnekteki gene (varsa) gene bağlanması
