Basınç-relief sistemleri, basınç giderici cihazlardan ve atmosfere verilen (blow-downs) hidrokarbon buharları ve sıvıları kontrol eder. Basınç düşürme otomatiktir ve planlanmış olarak yapılır; operasyon basıncı önceden belirlenen seviyeye geldiğinde devreye girer. Blowdown işlemi, proses ünitelerinin devreye alınması, fırın blowdownları, duruşlar, ve acil durumlarda yapılır. Basınçlı kaplardan, yangın çıkması halinde buharların hızla uzaklaştırılmasıyla basınç düşürülür; bu işlem, relief valften daha düşük basınçlarda açılan bir diskle sağlanır.
2. Emniyet Valfi (Relief Valf)
Operasyonları
Emniyet valfleri hidrokarbon buharları ve sıvılarda olduğu kadar, hava, buhar ve gazlar için de kullanılır; normal çalışma basınçlarının üstünde bir basınç oluştuğunda, vana, basınç artışıyla orantılı olarak açılır. Emniyet valfleri, çoğunlukla tamamen açılarak yüksek hacimlerde buharı boşaltabilecek şekilde dizayn edilmişlerdir.Çok sıkı kapatılmış ve büyük hacimlerin boşaltılması gereken yerlerde pilotla-çalışan emniyet valfleri (normalden altı kat daha kapasiteli) kullanılır. Uçucu olmayan sıvılar, çoğunlukla, yağ-su ayırıcıya ve geri kazanma sistemlerine pompalanır; uçucu sıvılar daha düşük basınçlarda çalışan ünitelere gönderilir.
3. Baca Sistemleri
Tipik bir kapalı basınç giderme ve baca sisteminde relief
valfler ve proses ünitelerinden gelen deşarj hatları, buharlar ve sıvıların
ayrıldığı dramlar, contalar (seals) ve/veya pörc gaz ile bir baca ve tutuşturucu
sistem (doğrudan atmosfere atılması istenmeyen çeşitli buharları yakar)
bulunur. Bacanın ucuna buhar (su buharı) injekte edilerek yanma sırasında
oluşan is azaltılır.
Sağlık ve Güvenlik
Sağlık: Güvenli çalışma eğitimleri verilmeli,
kontrol, bakım ve programlı duruşlarda kullanılacak uygun personel koruyucu
ekipmanın önemi anlatılmalıdır.
Güvenlik: Bir buhar atık sistemine sıvılar
doğrudan boşaltılmamalıdır. Baca
dramları ve bacalar, acil hallerde fazla miktarlarda atığı uzaklaştırabilecek
kapasitede olmalı, dramlarda, aşırı basınç oluşmasına karşı vana bulunmalıdır.
Rafineri proseslerinde, aşağıdaki nedenlerle aşırı basınç
oluşma potansiyeli vardır; bu gibi durumlarda basınç relief valfleri olması
gerekir:
·
Soğutma suyu kaybı; bu durum kondenserlerde
basıncın azalmasına ve proses ünitesinde basıncın artmasına yol açar
·
Geri akış (reflux) hacminde azalma; bu durum
kondenserlerde basınç düşmesine ve distilasyon kulelerinde basınç yükselmesine
neden olur (reflux, kuleden buhar halinde çıkan maddelerin hacmini etkiler)
·
Yüksek sıcaklıklarda çalışan proses kaplarına
daha düşük-kaynama noktalı bir sıvının (su da dahil) enjeksiyonuyla hızla
buharlaşma olacağından basınç yükselir
·
Aşırı ısınmış proses buharı nedeniyle genleşme
ve aşırı-basınç ısıtıcıların hasarlanmasına veya yangına yol açar
·
Otomatik kontrol sistemlerinde arızalanmalar,
kapalı çıkış noktaları ve ısı değiştiricilerde hasarlanma, v.s.
·
İç patlama, kimyasal reaksiyon, termal genleşme
veya gaz sıkışmaları.
Valflerin fonksiyonel olabilmesi için bakım çok önemlidir. En çok karşılaşılan operasyon sorunları aşağıda belirtilmiştir:
·
Ayar basıncının açılmasında sorun; valf girişi
veya çıkışında tıkanma veya korozyon nedeniyle disk tutucu ve kılavuzların iyi
çalışmaması
·
Valfın attıktan (açıldıktan) sonra tekrar yerine
oturmasında sorun; gaz akımında bulunabilecek katı tanecikler valf disklerini
çizeceği için diskin oturacağı yerde veya hareketli parçalarda korozyon
olabilir, birikinti toplanır
·
Uygun olmayan açılma; çalışma basıncının, valfın
açma ayar basıncına (set noktası) çok yakın olması
Yangın Önleme ve Korunma: Yakıcı kaynakların
bulunduğu yerlerde buharlar (hidrokarbon) ve gazlar boşaltılmamalıdır.
