Bakteriyoklorofil
(BChl), yeşil ve mor bakterilerde fotosentez sürecinde yer alan bir pigmenttir.
Bakterilerin fotosentetik komponentlerinin temel yapısal elemanı olan
bakteriyoklorofilde fotosentez oksijen üretimi olmaksızın gerçekleşir. Mor ve
yeşil sülfür bakteriler içerir. Çeşitli bakterilerde farklı bakteriyoklorofil
tipleri (a, b, c, d, e, g) bulunur. Bunlar fotosentetik reaksiyon merkezinin
antenleridir.
Bakterilerdeki
bakteriyoklorofil, bitkilerdeki klorofille aynı fonksiyonu gösterir. Bakteriyoklorofil,
genellikle, klorofillerden daha uzun dalgaboyundaki ışını absorplar.
Absorpsiyon maksimumu, bakteriyoklorofilin tipine ve protein çevresine bağlı olarak
kırmızı veya infra-kırmızı (IR) bölgede gözlenir. Bakteriyoklorofiller,
uzun-dalgaboyu absorpsiyon pikinin konumunu belirtecek şekilde ‘B’ harfi ve
rakamlarla gösterilir. Örneğin ‘B850’, maksimum absorpsiyon değerine 850 nm’de
ulaşılan bakteriyoklorofili tanımlar. Bakteriler (bitkilerin tersine), sadece
görünür spektrumda değil, infrared bölgede de (800-1035 nm) fotosentez
yapabilir. Bu tür bakterilerin bu benzersiz özelliği karanlıkta ve diğer
fotosentetik sistemler için (toprak veya denizin derinlerinde, veya canlı
organizmaların iç organlarında) uygun olmayan ortamlarda işlev görme
olasılığını açıklar. Bu özellikler bakteriyoklorofillerin, özellikle
fotodinamik terapi ve nanotıpta nanoyapıların elemanları olarak kullanılması
olasılığını sunar.
Şekil: (a) Bakterioklorofil a’nın
yapısı, (b) Rba. sphaeroidler (bir mor
bakteri türü) kaynaklı fotosentetik membranların görünür/yakın IR spektrumu
