Atomik Tabaka Depozisyon (atomic layer deposition)

(Tuomo Suntola, 1977)

Atomik tabaka depozisyon (atomik tabaka epitaksi), bir film depozisyon tekniğidir, tabaka kalınlığının hasas olarak kontrol edilebildiği self-sınırlı kimyasal reaksiyonların çevrimsel kullanımına dayanır.

Atomik tabaka depozisyon (ALD) tekniği ve kimyasal buhar depozisyon birbirine çok benzer; farklılık sadece atomik tabaka depozisyondaki kimyasal reaksiyonlarla ilgilidir; öncüller (örneğin, öncül 1 ve öncül 2) yüzey ile sırayla (tekrar tekrar) tepkimeye girerler, fakat birbirleriyle doğrudan etkileşmezler, temas etmezler. Reaksiyonları tamamlandığında her öncül nitrojen veya argonla (pörc) ortamdan uzaklaştırılır. Reaksiyonlar self-sınırlı olduğundan, deposit tabakaların toplam kalınlığı reaksiyonun uzunluğuna değil çevrim sayısına bağlıdır, ve herbir tabakanın kalınlığı çok büyük bir hassasiyetle kontrol edilebilir.

Atomik tabaka depozisyon çeşitli film tipleriyle kullanılır; örneğin, farklı oksitler (Al2O3, TiO2, SnO2, ZnO, HfO2), nitridler (TiN, TaN, WN, NbN), metaller (Ru, Ir, Pt), ve sülfürler (ZnS) gibi. ALD’nin iki önemli karakteristiği olan self-sınırlı atomik tabaka-tabaka büyümesi ve yüksek konformal kaplama, yarıiletken mühendisliği, MEMS ve diğer nanoteknolojik uygulamalar için önemli karakteristiklerdir.

Bir ALD prosesi Şekilde görüldüğü gibi, dört aşamada şematize edilebilir: (a)bir malzemeye (substrat) öncül 1 ilave edilir, yüzeyde adsorblanır, bir tabaka oluşur, (b) öncülün fazlası uzaklaştırılır, (c) öncül 2 ilave edilir, öncül 1 ile reaksiyona girer; yüzeyde diğer bir tabaka meydana gelir, (d) öncül 2’nin fazlası giderilir; istenilen tabaka kalınlıklarına kadar proses tekrarlanır.


Şekil: Tipik bir ALD prosesi şematik görünümleri