Aktif katalitik faz (aktif katalitik
komponenet), katalitik bir reaksiyonda heterojen bir katalizörün reaksiyona doğrudan
katılan bir bileşenidir.
Terim, katalizörün bir parçası olan aktif komponenti belirtir; diğer
majör komponentlerle beraber katalizörün bir parçasıdır: taşıyıcı ve promoterler.
Boyutu, genellikle nanoskaladadır. Aktif katalitik faz, toplam katalizör
ağırlığında sadece küçük bir kısımdır; örneğin, reforming katalizörün aktivitesi
kompozisyonunun %0.3-0.5 kadarı olan platindir. Katalizördeki aktif faz
katalizörün hazrlanması aşamasında oluşturulur, fakat bazı durumlarda doğrudan
katalitik proses sırasında da meydana gelebilir. Tipik bir örnek, hidrodesülfürizasyon
katalizörün hazırlanmasında oluşan nikel ve molibden oksitlerdir; bunlar proseste
indirgenir ve sülfürlere dönüşerek hidrodesülfürizasyonu birkaç kez hızlandırır,
aktif katalitik faz gibi işlev görür. Bir katalizör, aktif fazı herhangi bir
yapısal veya kompozisyon değişikliğine uğradığında, veya reaksiyon ürünleri
tarafından bloke edildiğinde, veya aktif yüzey alanı azaldığında (sinterleme gibi)
aktivitesini kaybedebilir.
Geleneksel
katalitik sistemle (a)kıyaslandığında faz-sınırının (b) avantajını gösteren şematik
diyagram
