Akıllı Kompozitler (smart composites)

Akıllı kompozitler, dış-sinyal (hareket) okuma, onu işleme, bazı eylemlerin uygulanması (fonksiyonal yanıtlar), geri bilgi akışı, self-teşhis ve self-onarmaya (eylem tersinirse) yönelik alt-sistemler içeren özel yapılandırılmış malzemelerdir. Böyle bir sistemin her elementi, bu amaçla geliştirilmiş malzemelenin amaca uygun özellikleri tarafından desteklenen spesifik fonksiyonlara sahiptir. Tüm sistem, self-kontrollü ‘akıllı’ hareket yapacak şekilde yapılandırılmıştır; yani, canlı bir organizmanın ‘karar alarak bir eylem gerçekleştirmesi’ yeteneği gibi.

En yaygın akıllı malzeme örnekleri:

·         Şekil-hafızalı alaşımlar ve polimerler; bunlarda deformasyon magnetik alan değişikliği veya sıcaklıkla indüklenir ve geri kazanılabilir
·         pH hassas polimerler; çevre pH’ındaki değişmelerle genişler veya büzülür
·         Sıcaklığa duyarlı polimerler; ortam sıcaklığının değişmesiyle tetiklenen özellikleri değişir
·         Halokromik, elektrokromik, termokromik, fotokromik malzemeler; pH, elektrik alanı şiddeti, sıcaklık veya ışık değiştiğinde renk (transmisyon) değiştirirler
·         Non-Newtonian akışkanlar; shear hızı değiştiğinde viskozitelerini değiştirirler (akma olmayıncaya kadar)

Bir akıllı ‘hafif’ yapının global optimizasyon prosesi şekildeki akış dıyagramında gösterilmiştir: Başlangıçta basit bir metal yapıya benzer bir kompozit yapı (örneğin bir kiriş) dizayn edilir.Sonra, kompozir kirişin statik ve dinamik davranışı analiz edilir ve malzeme şartnameyi karşılayacak şekilde optimize edilir. Bu noktada, yüksek bir kütle kazancı elde edildiği söylenebilir.

Dizayna bir piezoseramik konulur; bu aşamada elektromekanik kapling katsayısı (EMCC) optimize edilirken şartname hâlâ karşılanıyordur. Bir optimal RLC-şönt devresinin integrasyonu vibrasyonun, sistemin öz frekansı dolayında oldukça azaldığını gösterir.



Akıllı yapı optimizasyon akım diyagramı (FE: finite element)