Endüstri Polimerleri; Plastikler (plastics)

Plastikler organik maddelerdir; hammadde polimer olduğu gibi veya bazı katkı maddeleri ilavesiyle işlenip levha, çubuk tüp yaprak, profil veya ekstruderde çeşitli kalıplama ürünlerine dönüştürülür. Hammadde polimer pelletler, levha veya kalıplama karışımı, toz veya sıvı reçine veya lateks halinde olabilir.

Plastikler (veya katkısız polimerler) iki genel grup altında toplanabilir;  termoplastikler ve termoset plastikler. (Tablo-1)

Termoplastikler: Termoplastik maddelere talep yüksektir; bunlar ısıyla kolaylıkla şekillendirilen, soğuduktan sonra tekrar ısıtıldığında yeniden şekillendirilebilen plastiklerdir. Termoplastikler genellikle doğrusal veya az dallanmış yapılardan oluşan polimerlerdir. Proses geri dönüşümlüdür (reversibıl); ısıtıldığında yumuşar veya erir ve basınç uygulandığında akar, soğutulduğunda tekrar katılaşarak eski halini alır. Polimer zincirleri arasında çapraz bağlar yoktur; bu yapı polimere erime özellikleri kazandırır.

Termoset Plastikler: Termoset plastikler kürlenmiş veya çapraz bağlı bileşikler olduğundan uzun ömürlü ve ısıya dayanıklıdırlar. Bu gruptaki malzemelerin yeniden işlenmesi veya şekillendirilmesi mümkün değildir. Isıtıldığında (katalizörlü ortamda) katılaşır ve tekrar ergitilemezler; moleküller kimyasal ve faz değişimine uğrar, polimer zincirleri arasında üç boyutlu çapraz bağlar (ağ yapı) oluşur. Üç boyutlu ağ yapılar ısıtıldıklarında basınç uygulandığında bile akmazlar ve soğutma ve ısıtmayla polimer eski haline dönemez.


Tablo-1: Bazı çok kullanılan plastikler

TERMOPLASTİKLER
Polietilen
Akrilik Polimerler
Polikarbonatlar
Polipropilen
Stiren-Akrilonitril Kopolimeri, SAN
Fluoropolimerler
Poli (vinil klorür)
Akrilonitril Bütadien Stiren (ABS)
Asetaller
Polistiren
Poliesterler; PET
Poliamidler, PA (Naylonlar)
TERMOSET PLASTİKLER
Poliüretanlar
Doymamış Poliesterler
Takviyeli Plastikler
Fenol-Formaldehit Reçineleri
Epoksiler
Stiren-bütadien kopolimerleri
Amino Reçineler
Alkid Reçineler
Polibütadien Kauçuğu (BR)



GERİ (poimer kimyası)