Triboloji (tribology)

Triboloji, yüzeylerin kayarken etkileşiminin temel ve teknik yönleri ile ilgili fenomenler ve pratik uygulamaları içeren bilimdir.

Triboloji, yüzey sürtünme mekanizmalarının, yüzey tahribatının ve yüzey tabakaların özelliklerini değiştirme ve ısı oluşumu gibi diğer eşlik eden işlemleri ayrıntılı bir şekilde inceleyerek, sürtünme kuvveti, dayanıklılık ve yıpranmayı hesaplayabilir, yüzey etkileşimi modelleri oluşturabilir; site yapım ilkelerini geliştirebilir, sınır hidrodinamiği ve yüzey yağlanması problemlerini çözebilir.

Tribolojinin kurucuları, iki temel sürtünme kanununu ilk formüle eden Leonardo da Vinci (1452-1519), sürtünme kuvvetinin nominal temas alanı üzerindeki bağımsızlığını açıklayan Guillaume Amontons (1663-1705) ve haddeleme, kayma ve döndürme yüzey yapışması çalışan Charles August Coulomb (1736-1806)’dur.

Triboloji, göreli bir hareketle etkileşime giren yüzeylerin bilim ve teknolojisidir. Yağlama dahil olmak üzere sürtünme ve aşınmanın tüm alanını kapsar; katılar arasındaki yüzeyarası etkileşimleri, katılar ile sıvılar, tutarlı malzemeler veya gazlar arasında karşılık gelen etkileşimleri içerir.

Nanotriboloji


Nanotriboloji, yüzeylerin etkileşiminin atomik ve moleküler skalada, yapışma, sürtünme, yağlama, aşınma ve tahribatın, teorik ve deneysel çalışmasına odaklanan bir triboloji dalıdır.

Nanotriboloji, temastaki yüzeylerin kohezyonu ve kayması, birkaç nanometre kalınlıkta bir yağlama filminin etkisi, atomik ve moleküler seviyedeki temasların elektriksel ve mekanik özellikleri, v.s. gibi işlemler üzerinde çalışır. Bu işlemler, çok küçük bir temas basıncı ile karakterize edilir ve bunların incelenmesiyle, deneysel teknikler ve teorik modellerde son zamanlardaki önemli gelişmelere bağlı olarak nano ve mikromekanik sistemleri tasarlamak mümkün olmuştur.