Bir geko herhangi bir yüzeye, herhangi bir oriyantasyonda yapışabilir; düz veya egebneli yüzeylerde, hatta cam bir yüzeye başaşağı yürüyebilir. Yürürken herhangi yapışkan bir salgı bırakmaz ve ayakları herhangi bir emme-benzeri özellik göstermez. Gekonun hayret verici özelliklerinin nedeni ayaklarındaki nanoyapılardan ileri gelir.
Geko ayağında ‘scansor’ denilen küçük çıkıntılar vardır; bunlarda ‘seta’ denilen sayısız tüyler (veya kıllar) bulunur. Herbir setanın uzunluğı 100 mm, çapı 5 mm’dir. Bir geçkonun ayağında yarım milyon kadar seta vardır. Her setada, ~1000 kadar 200 nm genişliğinde ‘spatula’ya bölünmüştür (Şekil-8).
Sonuç olarak geko ayağının toplam yüzey alanı muazzam bir seviyededir. Geçko spatulalar çok esnektir, dolayısıyla kendilerini, herhangi bir yüzeyin moleküler yapısında olacak şekilde kolaylıkla biçimlendirebilirler. Böylece. tamamen wan der Waals kuvvetleriyle kuvvetli bir adhezyon (bağlanma) sağlanır. Tek bir seta 200 mN kuvvete veya ~10 atmosfer strese dayanabilir. Geçko olayı, küçük kuvvetler üzerinde büyük yüzey alanıın etkisini gösteren iyi bir örnektir.
Geçkoların diğer bir ilginç özelliği yürüdüklerinde, kumlu, kirli, sulu, v.s. ortamlarda bile ayaklarının kirlenmemesidir; her durumda ayaklar temiz kalırken yüzeye yapışma tamdır.
Şekil-8: Geko adhesiv sistemde yapısal hiyerarşi
