Doğrusal yapılı polimer zincirleri eğilip
bükülerek katlanmaya ve sıkışık bir düzen içine girmeye eğilimlidir; bu tür
yapılarda ‘kristalin’ düzende (sıkı ve düzenlenmiş, veya paketlenmiş) bölgeler
meydana gelir. Kristalinite seviyesi %0-90 arasında değişebilir. Düzgün
paketlerin fazlalığı yüksek kristaliniteyi gösterir; bu tür ürünlere bazan
‘kristal’ polimer denir. %100 kristal yapılı polimer yoktur. Yarı kristalin
polimerler opak veya yarı şeffaftır, büzülme özelliği yüksektir, kimyasal
maddelere ve aşınmaya dayanıklıdır; polietilen, polipropilen, asetaller,
naylonlar ve termoset poliesterlerin çoğu bu grupta yer alabilen polimerler
arasındadır.
Tipik yarı kristalin polimerler arasında
Polietilenler (LDPE, HDPE, v.s.), polipropilen, asetal, polibütilen tereftalat,
poliamidler, polimetilpenten, polifenilen sülfür, polietereterketon
sayılabilir.
Uzun dallanmalar veya fonksiyonel gruplar
içeren polimer zincirleri serttir, hacimli yan gruplar eğilip bükülmeye veya
katlanarak yeterli derecelerde sıkı bir düzene girmeye olanak vermez. Bu tür
maddeler ‘amorf’ polimerler olarak tanımlanır. Amorf polimerlerin düzgün bir iç
yapıları yoktur (spagettiye benzer), moleküler düzenlenme rastgeledir, dolaşık
ip veya sarım şeklindedir; büzülme özelliği zayıftır, kimyasal maddelere ve
aşınmaya dayanıklılıkları orta derecelerdedir.
Şekil-1: Kristalin,
yarı-kristalin ve amorf yapı morfolojileri
Şekil-2: Polimerlerde
sıcaklık-morfoloji ilişkisi
Tipik amorf polimerlere örnek olarak
polistiren, polimetilmetakrilat, akrilonitril bütadien-stiren, stiren
akrilonitril, polikarbonat, polivinilklorür, polisülfon, polieter sülfon,
polieterimid gösterilebilir.
